وسایل لازم در پونکسیون پوست۱[۱]

۱-لانست به عنوان پرمصرف­ترین ابزار پونکسیون پوست، قطعه نازک فولادی با نوک برنده است که به منظور ایمنی با انواع روکـش­دار جــایگزین شده. سیستم­های خـودکار لانست (تصویر ۱۱-۵)

با نوک در اندازه­های مشخص و عمیق از قبل تنظیمشده هستنـــد که به

استخوان برخورد نکند. عمق و عرض سوزن­ها در این سیستم با رنگـــهای

متفاوت مشخص و کنتـرل کنترل مـی­شود. بعضـی از انواع خـــودکار بــا

صفحه مسطح، طوری طراحی شده­اند که در محـل پونکسیون، بـی­حـرکت

قرار مـی­گیرند. لانست­هــای مورد استفاده خانگی بیماران دیابتی با نــوک

کوتاه، فقط یک قطره خــون  به وجـود می­آورد. این ­لانست­ها قابل استفاده                      تصویر (۱۱-۵)- انواع لانست­ها

در آزمایشگاه­ها نمی­باشد.

لانست­های لیزری۲۱که به تازگی معرفی شده­اند، جنبه سوزنیندارد و با درد و آسیب کم­تری هستند. با این سیستم، خطر آلودگی بیمار و فلبوتومیست نیز منتفی می­گردد. استفاده از این دستگاه در مورد کودکان زیر پنج سال منع شده است.

۲-لوله­های کوچک مخصوص جمع­آوری خون با پونکسیون پوست۳

این لوله­ها در اندازه­های مختلف برای حجم­های کم خون تا ۷۵۰ میکرولیتر)، کاربری با جنس پلاستیکی، حاوی انواع مواد ضد انعقاد و هماهنگ با رنگ­های درپوش لوله­های خون­گیری معمولی هستند.

۳-میکرو پی­پت­هابا لوله­های مویی که به عنوان پی­پت نتلسون۴  نیز شناخته می­شوند، لوله­های شیشه­ای موئین و یا پلاستیکی بلند با حجم حدود ۴۷۰ میکرولیتر می­باشند و اغلب در آزمایش گازهای خون و در کودکان مورد استفاده قرار می­گیرند. نوع شیشه­ای آن­ها به دلیل خطر شکستن و ایجاد آلودگی، از جریان خارج شده­اند. بعضی از آن­ها ساده (با نوار آبی رنگ) یا آغشته به هپارین (با رنگ زرد یا سبز) هستند. دو سر پی­پت بعد ازتهیه نمونه با خمیر مخصوص و یا در  سال­اخیر با وسیله مطمئن­تری به صورت درپوش پلاستیکی بسته می­شود. سرم یا پلاسمای خون جمع­آوری شده با سانتریفوژ کردن لوله­ها، جدا می­شود.

رایج­ترین لوله موئین هپارینه برای آزمایش گازهای خون با طول nm100 و حجم µL100 است که با نوار سبز رنگ در جداره آن شناخته می­شوند. درون این لوله­ها میله فنری کوچکی تعبیه شده که با قطعه مغناطیسی قابل بالا و پایین بردن استکه  می­توان خون با هپارین جداره لوله مخلوط شده و پلاسما را با سانتریفوژ کردن جدا نمود.

۴-میکروهماتوکریتبه لوله­های موئین کوچک پلاستیکی با حجم ۷۵ میکرولیتر هستند و به تدریج با لوله­های میکرو تیوب۵[۲]۱جایگزین می­شوند.

 

سایر ابزار لازم در  خون­گیری از مویرگ­ها

بسته­های گرم­کن تجاری نیز در بازار وجود دارد. این بسته­ها که بنام گرم کننده پاشنه(heel warmer) برای خون­گیری از پاشنه­ پای نوزادان کاربری دارند. مواد این گرم کننده درون لوله­های مخصوص، و با فشار فعال می­شوند و دما در محدوده ۴۰ تا ۴۲ درجه سانتی­گراد دارند که نباید بیش از این دما و زمان سه تا پنج دقیقه روی پوست تجاوز کند.

قابل توجه: چون وجود نم آب روی پوست، موجب همولیز و رقیق شدن خون، در محل ضربه لانست می­گردد باید به طور کامل خشک باشد.

 

انتخاب موضع

مسئله عمده در انتخاب موضع خون­گیری، دما و سلامت پوست است، که باید عاری از جوش و زخم و هم­چنین بریدگی و کوفتگی باشد. موضع پونکسیون باید به آسانی قابل دسترسی بوده و قطرات خون مویرگی به اندازه کافی در سطح پوست جمع شود. در عین حال طول لانست باید طوری انتخاب شود که به استخوان برخورد نکند. ضربه در جای نامناسب منجر به التهاب استخوان و غضروف[۳]۱ التهاب مغز استخوان۲می­شود. پوست­های آسیب­دیده، از هر نظر (کوفتگی، پینه­بسته، جوش خورده، عفونی، ورم کرده و کبود شده)، لانست زدن مناسب نخواهد بود.

 

عرض و عمق پونکسیون

به منظور به حداقل رساندن خطر عفونت یا التهاب، عمق لانست نباید از سه میلی­متر تجاوز کند. این عمق برای پاشنه پای نوازدان، حداکثر دو میلی­متر تعیین شده که به استخوان پاشنه۱[۴]نرسد. در نوزادان نارس فاصله استخوان تا پوست ۶۵ تا ۸۰ صدم میلی­متر است.

عرض پونکسیون نیز نباید از ۴/۲  میلی­متر تجاوز کند. در این شرایط، حجم قطـــره خـون در محــل مناسب پاشنه نــــوزاد کافـی خواهد بود (شکل ۱۲-۵). عرض پونکسیون برای جریان خوب خون­ به طور عملی کم­تراز عمق آنست. زیرا شبکه مویرگی ممکن است در نوزادان خیلی سطحـــی باشد. شبکه مویرگی با برش وسیع­تر، جــریان خون بیش­تری خواهد داشت.

 

 

This
Not

This

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل (۱۲-۵)- نمای عرض پونکسیون در خون­گیری با لانست

 

موضع پونکسیون در افراد بالغ و نوجوانان

نوک انگشت دست بهترین موضع پونکسیون پــوست در کودکان بزرگ­تـر

از یک سال و افراد بالــغ است که بیش­تــر از قسمت جانبــی دو انگشت

میانی و چهارم استفاده می­شود (شکل ۱۲-۵). انگشت شست اغلــب پینه

بسته بوده و انگشت اشاره نیز با شبکه عصبی بیش­تر، دردناک خواهـد بود.

انگشت کوچک با نسج کم، قابل استفاده نمی­باشد. از شست پا نیز می­توان

با نظر سرپرست بخش به عنوان انتخاب بعدی استفاده نمود. از لبــه گوش

هرگز نباید برای این منظور استفــاده شود. با پرهیــز از نــوک انگشــت،          شکل(۱۲-۵) موضع پونکسیون در افراد بالغ

پونکسیون را باید هرچه نزدیک­تر به مرکز گوشتی آن انجام داد. چنان­کــه در شکل (۱۲-۵) نشان داده شده است. پهنای لانست باید عمود بر خطوط نگارش انگشت باشد. زیرا جریان خون در شیارهای آن کم­تر پخش می­شود.

 

پونکسیون پوست در کودکان

پونکسیون پوست کودکان زیر یک سال، با توجه به بافت ظریف و حساس انگشتان، در پاشنه پا انجام می­گیرد (شکل ۱۴-۵). چنان­که در شکل نشان داده شده است، لبه خارجیپشت پاشنه پا موضع مناسبی است. قسمت مرکزی پشتپاشنه به علت نزدیکی به استخوان، نباید پونکسیون شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل (۱۴-۵)- بهترین موضع خون­گیری از پاشنه پای نوزاد بالانست

روش پونکسیون پوست

بیمار طی مراحل پونکسیون پوست به ترتیبی که در خون­گیری از سیاهرگ توضیح داده شد، باید شناسایی و پذیرش شود. به این ترتیب در تهیه خون اعتماد بیشتری بیمار همکاری خواهد نمود.

 

روش (۳-۵)

پونکسیون پوست

بعد از تأیید و مستندسازی برگه درخواست آزمایش، بعد از شستن و ضدعفونی کردن دستها، دستکش بپوشید.

 

۱) آماده سازی وسایل کار

 

۲)نگاهداری و تثبیت محل پونکسیون

 

۳) انجام پونکسیون و دفع لانست:

توجه: بعد از دو بار تلاش ناموفق، تلاش اضافی مجاز نبوده و باید، کار را به همکار دیگر بسپارید.

 

۴) جمع­آوری نمونه

 

۵) جمع­آوری نمونه

 

۶) ترتیب جمع­آوری خون

 

۷) اتمام کار

  1. Skin puncture 2. Laser 3. Micro sample containers

۴٫Natelson                                         ۵٫ Micro Collection Tubes

۱٫Osteochondritis                                                    ۲٫ Osteomyelitis

  1. BURPP: Bilirubin, Uric Acid, Phosphorus, and Potassium

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *